Cardiovasculaire geneesmiddelen

Eindtermen
[zoals beschreven in de reader]

Diuretica remmen de natriumreabsorptie in de nier en daardoor vergroten ze de natriumuitscheiding in de urine. Thiazidediuretica zijn geïndiceerd bij hypertensie en mild hartfalen, lisdiuretica zijn geïndiceerd bij hartfalen en kaliumsparende diuretica worden gebruikt naast een lis- of thiazidediureticum ter voorkoming van hypokaliëmie. Spironolacton is geïndiceerd bij hartfalen NYHA III. Bij nierfunctieverlies daalt de werking van lis- en thiazidediuretica.

Lis- en thiazidediuretica kunnen leiden tot dehydratie, hypokaliëmie (ritmestoornissen, spierzwakte) en hypotensie (duizeligheid, met name bij (op)staan, valneiging). Bij thiazidediuretica bestaat het risico op hyponatriëmie (geeft misselijkheid, verwardheid, valneiging) en gebruik van lisdiuretica kan leiden tot nierfunctieverlies. Kaliumsparende diuretica kunnen leiden tot hyperkaliëmie. Dit risico is verhoogd bij patiënten met diabetes mellitus, nierfalen of hartfalen. Door een kaliumsparend diureticum of een Ras-remmer toe te voegen kan een hypokaliëmie voorkomen worden. Een hyperkaliëmie kan bestreden worden door toevoeging van calciumgluconaat (dit voorkomt de ritmestoornis, zonder het kalium te verlagen), insuline/glucose of natriumpolystyreensulfonaat. Het risico op vallen is verhoogd bij ouderen. Bij koorts, diarree en braken is er een verhoogd risico op dehydratie, wat bestreden kan worden met een fysiologisch zout infuus.

β-blokkers zorgen voor verlaging van de hartfrequentie, bloeddruk en contractiliteit van het hart. Ze zijn geïndiceerd bij atriumfibrilleren, hypertensie, hartfalen en bij secundaire preventie na myocardinfarct.

De belangrijkste bijwerkingen van β-blokkers zijn: hypotensie, bradycardie en een verhoogde valneiging. Sotalol kan als bijwerking ritmestoornissen geven. Dit risico is verhoogd als er tevens sprake is van een hypokaliëmie en nierfunctieverlies, omdat sotalol door de nier wordt uigescheiden.

Men maakt bij de calciumantagonisten onderscheid tussen de dihydropyridinen (amlodipine, nifedipine) en overige middelen (verapamil, diltiazem). Dihydropyridinen hebben vooral een uitwerking op de gladde spiercellen en daardoor verlagen ze de vaattonus en worden de coronairvaten wijder. Bovendien wordt de bloeddruk verlaagd, waardoor ze geïndiceerd zijn bij hypertensie. De belangrijkste bijwerkingen zijn: hypotensie en valneiging. Verapamil en diltiazem veroorzaken een bradycardie en kunnen alleen met grote behoedzaamheid in combinatie met een β-blokker worden gegeven in verband met het risico op geleidingsvertraging en zelfs hartblok.

Ras-remmers grijpen in op het renine-angiotensinesysteem. Ze zijn geïndiceerd bij hypertensie, hartfalen en diabetische proteïnurie.

De belangrijkste bijwerkingen van ACE-remmers zijn: hyperkaliëmie, nierfalen, hypotensie, valneiging en angio-oedeem van het farynxgebied. Er wordt aangeraden om te beginnen met een lage dosering en deze voorzichtig op te hogen: ‘start low, go slow’. Daarnaast kan het valrisico verlaagd worden door de ACE-remmer ’s avonds te doseren.

Digoxine vergroot de contractiekracht van het hart, verlaagt de hartfrequentie en vertraagt de AV-geleiding. Het is geïndiceerd bij hartfalen en atriumfibrilleren met een snelle ventrikelvolgfrequentie. De halfwaardetijd is 40-70 uur. Digoxine wordt renaal geklaard en heeft een smalle therapeutische breedte. Als bijwerking kunnen ritmestoornissen ontstaan. Hypokaliëmie en nierfunctieverlies geven een verhoogd risico op het ontstaan van ritmestoornissen.

De volgende geneesmiddelen moeten gekend worden: chloorthalidon, hydrochloorthiazide, furosemide, spironolacton, triamtereen, metoprolol, sotalol, atenolol, nifedipine, amlodipine, verapamil, enalapril, lisinopril, losartan, digoxine, paroxetine, natriumpolystyreensulfonaat, KCl-drank, oxazepam, diclofenac, calciumgluconaat, insuline/glucose.

Links:
Lareb

Documenten:
Algemene reader